Sebelum
semua pahlawan perang suku kaum Dayak Iban pergi “ngayau”, semua
pendduduk di rumah panjang tersebut hendaklah terlebih dahulu
memberitahu semua penduduk rumah panjang Iban yang tinggal berdekatan
atau di sepanjang sungai di kawasan berkenaan yang mana mereka adalah
mempunyai tali persaudaraan atau persahabatan baik dalam kesenangan atau
kesusahan bahawa satu mesyuarat khas untuk mengadakan ekspedisi
“ngayau” akan diadakan oleh Ketua Kayau mereka.
Setelah
selesai segala mesyuarat persiapan untuk pergi “ngayau” semua penduduk
yang terlibat akan bekerjasama untuk membuat perahu perang yang dikenali
sebagai “Perahu Kayau”. Perahu tersebut diperbuat menggunakan kayu yang
tahan lasak untuk espedisi itu dan sais
nya hendaklah sesuai mengikut seberapa banyak pahlawan perang yang akan
pergi menyertai perang tersebut. Mereka juga menyiapkan diri dengan
membuat beberapa senjata untuk berperang seperti parang Iban yang
dikenali sebagai “Ilang” dan “Nyabor”.
Mereka juga membuat perisai yang diperbuat daripada kayu yang ringan sereta kering supaya senang dibawa berjalan semasa menyerang pihak musuh. Mereka juga membuat sumpitan yang diperbuat daripada kayu “Tapang” atau daripada jenis kayau yang tahan lasak supaya mereka boleh membunuh pihak musuh daripada jarak jauh tanpa disedari berdasarkan kekuatan mereka melepaskan sejenis anak panah yang dikenali sebagai “Laja” yang telah siap sedia diperbuat daripada objek yang tajam dan telah digauli dengan racun ular berbisa seperti ular tedung atau belalang dan getah kayu ipoh.
Mereka juga membuat perisai yang diperbuat daripada kayu yang ringan sereta kering supaya senang dibawa berjalan semasa menyerang pihak musuh. Mereka juga membuat sumpitan yang diperbuat daripada kayu “Tapang” atau daripada jenis kayau yang tahan lasak supaya mereka boleh membunuh pihak musuh daripada jarak jauh tanpa disedari berdasarkan kekuatan mereka melepaskan sejenis anak panah yang dikenali sebagai “Laja” yang telah siap sedia diperbuat daripada objek yang tajam dan telah digauli dengan racun ular berbisa seperti ular tedung atau belalang dan getah kayu ipoh.
Setelah
segala persiapan tersebut siap dan mereka terus mengadakan mesyuarat
untuk menentukan tempoh bila masa yang seuai dan juga ke mana arah tuju
mereka hendak pergi “ngayau” itu nanti. Seminggu sebelum mereka pergi
“ngayau” semua kaum wanita di kawasan rumah panjang tersebut telahpun
menyiapkan segala persiapan untuk mereka mengadakan persemahan kepada tuhan atau dewa yang mereka percaya boleh membantu menjayakan serangan itu nanti.
Orang
yang lelaki akan pergi berburu mencari binatang dan juga menuba ikan di
sungai berdekatan supaya mereka mempunyai bekalan makanan yang
mencukupi untuk anak isteri mereka yang tinggal di rumah panjang itu
sepanjang tempoh mereka pergi berperang. Mereka juga pergi mencari
tangkal dan azimat daripada sanak saudara yang tinggal berdekatan supaya
mereka berjaya dalam ekspedisi “ngayau” nanti..
Sehari
sebelum mereka pergi berperang, mereka akan memasak nasi pulut lemang
yang mana nasi tersebut akan menjadi bekal makanan mereka sepanjang masa
perjalanan ke tempat yang hendak diserang. Pada malam sebelum mereka
pergi berperang, mereka akan berkumpul di rumah panjang tersebut di
ruang tamu “Tuai Kayau” iaitu ketua perang tersebut untuk mengadaakan
uoacara semahan kepada tuhan dan dewa yang mereka percayai boleh
membantu mereka dalam eksepedisi “ngayau” itu nanti. Mereka juga akan
memuja segala azimat dan tangkal yang digunakan untuk berperang pada
upacara berkenaan.
Semasa
upacara berkenaan “tuai kayau” dan dibantu oleh beberapa orang bomoh
dan dukun berkebolehan akan memilih semua lelaki yang menawarkan diri
hendak pergi menyertai ekspedisi itu kerana takut sekira nya mereka
bukan lelaki yang terpilih, mereka akan mati atau mendapat susah semasa
dalam peperangan itu nanti. “Tuai Kayau” juga akan memilih mana lelaki
yang boleh dilantik sebagai ketua atau pengawal kepada anak isteri
mereka yang tinggal di rumah panjang sepanjang tempoh yang ditinggalkan
mereka berperang nanti, kerana mereka juga takut bahawa rumah panjang
mereka akan diserang oleh pihak musuh yang lain.
Semasa
upacara membuat semahan dan pemujaan ke atas dewa, tuhan yang mereka
percayai, azimat dan tangkal yang mereka miliki dan juga perkara yang
lain dan dipercayai boleh membantu menjayakan serangan itu nanti, maka
mereka akan menyediakan semahan yang dikenali sebagai “Piring” berupa
bahan-bahan seperti dinyatakan berikut :
- Tujuh pinggan nasi pulut,
- Tujuh pinggan “Tumpe” yang diperbuat daripada beras bercampur dengan beras pulut,
- Tujuh pinggan “Rendai” iaitu padi yang digoreng kering seperti pop corn,
- Tujuh biji telur ayam,
- Satu talam besar tempat menyimpan : (a) Sirih,(b) Daun Engkelait, (c) Rokok yang diperbuat daripada daun nipah, (d) Kapur, (e) Buah Pisang, (f) Tembakau, (g) Tujuh biji ketupat yang diperbuat daripada beras pulut hitam,
6. Satu pinggan kueh penjaran, kueh cap dan kueh jala,
7. 3 pasang “Keresang” iaitu buloh yang telah dianyam segi empat seperti bakul
dan juga ada yang di potong dibahagian atas buloh itu dan dianyam seperti
mangkok sebagai tempat menyimpan “Piring”,
- Dua ekor babi tidak kira ia lelaki atau betina,
- Satu “Antu Pala” iaitu tengkorak kepala manusia yang telah dipenggal semasa mereka berjaya mengalahkan pihak musuh dalam ekspedisi “ngayau”,
- Air tuak iaitu sejenis minuman yang dibuat menggunakan ragi dan beras pulut,
- Sebiji buah kelapa,
- Sehelai kain yang dijadikan sebagai bendera untuk pergi berperang “ngayau”.
Pada
malam tersebut semua lelaki yang telah dipilih untuk menyertai
ekspedisi “ngayau” akan diarah duduk berkumpul di ruang tamu “Ketuai
Kayau” dan akan makan malam bersama-sama. Setelah upacara membuat sembah
“Piring” sebanyak tujuh pinggan siap, maka “Ketuai Kayau” akan memilih
seseorang yang telah dilantik untuk membuat pemujaan menggunakan jampi
serapah keatas “piring” tersebut dengan menghayunkan seekor ayam diatas
“piring” itu.
Ayam
yang telah diguna dalam upacara pemujaan itu juga akan dihayunkan
diatas kepala semua lelaki yang terpilih untuk menyertai ekspedisi
“ngayau” itu sebanyak tiga kali setiap seorang, dan berdoakan mereka
akan berjaya dalam serangan itu , sihat dan dilindungi daripada sebarang
mala petaka sepanjang perjalanan nanti. “Tuai Kayau” terus membuang ai
tuak yang diterima nya kepada tuhan atau dewa mereka sebanyak tujoh
kali, kerana mendoakan tuhan dan dewa itu akan menjaga mereka dari
sebarang kesusahan dan menjayakan ekspedisi “ngayau” itu nanti.
Erti
nasi pulut itu dalam bahan-bahan “Piring” ialah mendoakan semua
pahlawan perang yang menyertai ekspedisi itu akan bersatu hati dan
bekerja sama menjayakan “Ngayau” itu nanti. Dan juga erti mereka meminum
serta menggunakan ai tuak semasa upacara “Miring” ialah suapaya semua
pahlawan perang yang pergi “Ngayau” itu bertenaga dan sanggup berperang
mati-matian menentang musuh. Erti mereka “Miring” menggunakan “Tumpe”
itu ialah membayangkan bertapa setia nya mereka kepada “Tuai Kayau”
dalam serangan itu. Erti mereka menabur “Rendai” ialah membayangkan
bahawa dewa atau tuhan suku kaum Dayak Iban dari benua Panggau Libau
akan datang membantu mereka dalam serangan itu. Dan juga erti rokok yang
diperbuat daripada daun nipah, sirih, serta bahan-bahan “piring” yang
lain akan disimpan dalam lima bahagian yang lain, dan disimpan dalam
“Keresang” dan diletakkan ditiang sri (utama) rumah panjang tersebut
atau ditempatkan mereka ditiang ‘Ranyai” iaitu pokok yang diletakkan di
tengah-tengah rumah panjang tersebut dimana dibawah pokok itu akan
diletakkan semua azimat dan tangkal untuk berperang disimpan supaya dewa
dan tuhan mereka yang datang dari benua Panggau Libau yang dipanggil
melalui jampi serapah oleh bomoh atau dukun semasa upacara “Miring” itu
nanti mengetahui bahawa orang di rumah panjang berkenaan memerlukan
bantuan dan kehadiran mereka dengan segera.
Comments
Post a Comment